Efektywne rozwiązania
Kwestia transportu i mobilności jest szczególnie ważna dla miast dużych i tych małych, z których główny codzienny ruch odbywa się do centrów metropolii. Jeśli ten ruch realizowany jest głównie z wykorzystaniem samochodów osobowych, powoduje to wiele negatywnych konsekwencji, np. wydłużenie czasu podróży, straty ekonomiczne, obniżenie jakości powietrza.
Audytorzy IRMiR stawiają mocną tezę, że nie istnieją takie rozwiązania, które umożliwiłyby efektywny rozwój miast w oparciu tylko o komunikację indywidualną. W związku z tym instytut rekomenduje samorządom m.in.:
– poprawę dostępności transportu publicznego, ze szczególnym uwzględnieniem „słabszych” grup społecznych (osób starszych, niepełnosprawnych, ale także np. opiekunów z dziećmi);
– ustalanie (jeśli to możliwe) transportu kolejowego kręgosłupem aglomeracyjnego systemu transportowego;
– pamiętanie, że każdy jest pieszym („niską jakość infrastruktury ruchu pieszego można wręcz uznać za jeden z czynników, które doprowadziły do spadku jakości życia na centralnych obszarach miast”);
– nacisk na rozwój ruchu rowerowego (znakomity środek przemieszczania się na dystansach do 5 km, promocje rowerów towarowych, parkingów i boksów rowerowych);
– nacisk na integrację różnych środków transportu (węzły przesiadkowe, parkingi Parkuj i Jedź).
Reforma komunikacyjna w Jaworznie
Raport Instytutu jako przykład wzorcowych rozwiązań realizujących takie rekomendacje w Polsce podaje reformę komunikacyjną wprowadzaną w kilkunastu ostatnich latach w Jaworznie. W tym śląskim mieście m.in. ograniczano dostępność samochodów do centrum miasta, wprowadzano rozwiązania fizyczne uspokajające ruch (np. ronda, całościowe lub odcinkowe zwężanie jezdni itp.) oraz (uwaga!) zmniejszano liczbę miejsc parkingowych na gruncie, jednocześnie uatrakcyjniając przestrzeń publiczną poprzez urządzanie zieleni ulicznej, małą architekturę, ławki…
Parkowanie samochodów natomiast zadecydowano się przenieść pod ziemię. Samorząd obecnie buduje parking podziemny w centrum miasta, co ma na celu „ograniczenie liczby samochodów widocznych w przestrzeni publicznej”. Wraz z przebudową układu drogowego zrealizowano wiele odcinków dróg rowerowych.
Jaki był efekt tych wieloletnich działań? Liczba wypadków drogowych z udziałem pieszych spadła z 35 w 2008 roku do 9 w 2017 i w żadnym z nich nie zginął pieszy.
Ciekawa inspiracja
W wielu naszych, podwarszawskich miejscowościach wprowadza się podobne rozwiązania, brakuje jednak często kompleksowości w działaniach, a tylko one mogą przynieść poważną zmianę jakościową w zakresie transportu i mobilności. Dlatego warto się zapoznać z podanym w raporcie jako wzór i omawianym także w mediach przykładem Jaworzna. Może on być naprawdę ciekawą inspiracją do planowania, działania, ale też zmiany myślenia o lokalnym transporcie i mobilności.
Grzegorz Dudzik